ਸਿਰਫ Mental Health ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨ ਲੈ ਰਹੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ

11/09/2024 | Public Times Bureau | National

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। NCRB ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2022 'ਚ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕੁੱਲ 1.71 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਨ।ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਜਨ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਜਨ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਰੋਕਥਾਮ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਰੋਕਥਾਮ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 'ਦ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ' ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2018 'ਚ ਇਕ ਰਿਸਰਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਲ 2016 'ਚ ਭਾਰਤ 'ਚ 2 ਲੱਖ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਖੋਜ 'ਚ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਸਾਲ 1990 'ਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 25 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 36 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਗਿਆ।

ਇਸੇ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ 71 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਤੋਂ 39 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਸੀ, ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ 58 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 15 ਤੋਂ 39 ਸਾਲ ਸੀ। ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੈਨਲ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ‘ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ’ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਖੋਜ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਜਨ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਪੈਨਲ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਲੋਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ, ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਰੋਕਥਾਮ ਰਣਨੀਤੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਜੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਉੱਤੇ ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਹਿਰ ਇਸ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਵਿਚ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਪੇਪਰ ਦੀ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਰਾਖੀ ਡੰਡੋਨਾ ਨੇ 'ਦ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ' ਨਾਲ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿਚ ਕਿਹਾ, 'ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਹਾਇਤਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। "ਪਰ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਕਰਜ਼ੇ ਜਾਂ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਦੇ ਹਨ"

Mental Health Is Not The Only Reason For Suicide Young People Are Taking Their Lives For These Reasons As Well